حسابداری
به یاد آرزوهایی که میمیرند سکوتی میکنم سنگین تر از فریادحسابداری
به یاد آرزوهایی که میمیرند سکوتی میکنم سنگین تر از فریادمالیات بر ارزش افزوده
کلیات و تعاریف
ماده 1-عرضه کالاها و خدمات درایران
وهمچنین واردات وصادرات آنها مشمول مقررات این قانون میباشد
ماده
2- منظوراز عرضه کالا دراین قانون عبارت است ازانتقال کالااز طریق
هرنوع معامله
تبصره - کالاهای موضوع این قانون که توسط مؤدی
خریداری ، تحصیل و یا تولید می شود در صورتیکه برای استفاده شغلی به
عنوان دارائی در دفاتر ثبت گردد و یا برای مصارف شخصی برداشت شود عرضه
کالا به خودمحسوب ومشمول مالیات خواهد شد
ماده 3 - منظوراز عرضه
خدمات دراین قانون عبارت است ازانجام خدمات برای غیر
ماده 4 -منظور
ازواردات در این قانون ،ورودکالا یا خدمت از خارج ازکشور یا مناطق آزاد
تجاری- صنعتی می باشد
ماده 5 - منظوراز صادرات دراین قانون ،صدور
کالا یا خدمت به خارج از کشور یا مناطق آزاد تجاری- صنعتی می
باشد
ماده 6 - منظور از مالیات در این قانون ، مالیات بر ارزش
افزوده می باشد
ماده 7 - منظور از ارزش افزوده دراین قانون عبارت
است ازتفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها وخدمات
بکار رفته تحصیل شده دریک دوره معین
ماده 8 - اشخاصی که به عرضه
کالاها و خدمات و واردات و صادرات آنها مبادرت می نمایند به عنوان مؤدی
شناخته شده و مشمول مقررات این قانون خواهند بود
ماده 9 - در مورد
معاوضه کالاها و خدمات موضوع این قانون ، عرضه کالا یا خدمت از طرف هر
یک از متعاملین بطور جداگانه مشمول مالیات می باشد
ماده 10 - هر سال
شمسی به شش دوره مالیاتی دو ماهه که از اول فروردین ماه هر سال شروع و
به پایان اردیبهشت، تیر، شهریور ، آبان ، دی و اسفند ماه هرسال خاتمه
می یابد تقسیم می شود . در صورتیکه شروع یا خاتمه فعالیت مؤدی در خلال
یک دوره مالیاتی دو ماهه باشد ، زمان فعالیت مؤدی طی دوره مربوط یک
دوره مالیاتی تلقی می شود. هیات وزیران مجاز است با پیشنهاد سازمان
امور مالیاتی کشور مدت هردوره مالیاتی رابرای هرگروه از مؤدیان که
مقتضی بداند تغییردهد
ماده 11 - تاریخ تعلق مالیات به شرح زیر است
:
الف - در مورد عرضه کالا
- تاریخ صورتحساب، زمان تحویل کالا
یا زمان تحقق معامله کالا،هرکدام که مقدم باشد حسب مورد
- در موارد
مذکور درتبصره ماده 2 این قانون ، تاریخ ثبت دارائی در دفاتر یا شروع
استفاده ، هرکدام که مقدم باشد یا تاریخ برداشت حسب مورد
- در مورد
معاملات موضوع ماده 9 این قانون ، تاریخ معاوضه
ب - در مورد
خدمات
- تاریخ صورتحساب ، یا زمان ارائه خدمت ،هر کدام که مقدم باشد
حسب مورد
- در مورد معاملات موضوع ماده این قانون ، تاریخ معاوضه
ج - در مورد صادرات و واردات
در مورد صادرات و واردات هنگام
صدور یا ترخیص کالا از گمرک ودر خصوص خدمت ، هنگام پرداخت ما به ازاء
تبصره - در صورت استفاده از ماشینهای صندوق ، تاریخ تعلق مالیات
هنگام ثبت معامله در ماشین می باشد
فصل دوم
معافیتها
ماده 12 - عرضه کالاها و
خدمات زیر و همچنین واردات آنها حسب مورد از پرداخت مالیات معاف می
باشد
- محصولات کشاورزی فراوری نشده
- دام و طیور زنده ، آبزیان
زنبورعسل و نوغان
- آرد ، نان ، گوشت ، قند ، شکر ، برنج ، حبوبات
و سویا ، شیر ، پنیر ، روغن نباتی و شیرخشک مخصوص تغذیه کودکان
-
چاپ ، کاغذ تحریر و روزنامه
- کود ، سم و بذر
- کالاهای اعطائی
بصورت بلاعوض به وزارتخانه ها ومؤسسات دولتی ومؤسسات و نهادهای عمومی
غیردولتی ومؤسسات عام المنفعه ; تشخیص اهدائی بودن کالاهای یاد شده با
هیات وزیران است
- کالاهایی که همراه مسافر و برای استفاده شخصی تا
میزان معافیت مقرر طبق مقررات صادرات و واردات ، وارد کشور می شود.
مازاد بر آن طبق مقررات این قانون مشمول مالیات خواهد بود
- اموال
غیر منقول
دارو، خدمات درمانی انسانی و دامی و نیز خدمات
ارائه شده توسط سازمان بهزیستی طبق ضوابط مقرر در آئین نامه ای که به
پیشنهاد وزارتخانه های بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی و اموراقتصادی و
دارائی به تصویب هیات وزیران می رسد
- خدمات مشمول مالیات بر درآمد
حقوق موضوع قانون مالیاتهای مستقیم
- خدمات بانکها و مؤسسات اعتباری
غیر بانکی مجاز
- خدمات حمل و نقل عمومی مسافری درون و برون شهری و
قطار شهری وبین شهری
- مطبوعات و کتاب
- خدمات آموزشی و پژوهشی
که بر طبق پیشنهاد مشترک وزارتخانه های علوم و فن آوری و اموراقتصادی و
دارائی به تصویب هیات وزیران می رسد
ماده 13 - صادرات کالاها وخدمات
به خارج ازکشوریا مناطق آزاد تجاری- صنعتی مشمول مالیات موضوع این
قانون نبوده و مالیاتهای پرداختی با ارائه اسناد و مدارک مثبته مسترد
می گردد
تبصره - کالاهای همراه مسافران خارجی به هنگام خروج از کشور
تا میزان مقرر در قوانین موضوعه در مقابل ارائه اسناد و مدارک مثبته
مشمول استرداد خواهد بود . دستورالعمل اجرائی این تبصره توسط سازمان
امور مالیاتی کشور تنظیم و به تأیید وزرای امور اقتصادی و دارائی و
بازرگانی می
رسد
فصل سوم
مأخذ ، نرخ و نحوه محاسبه مالیات
ماده 14 - مأخذ محاسبه مالیات ، بهای کالا یا خدمت مندرج در
صورتحساب خواهد بود در مواردی که صورتحساب موجود نباشد و یا از ارائه
آن خودداری شود و یا بموجب اسناد و مدارک مثبته احراز شود که ارزش
مندرج در آنها واقعی نیست مأخذ محاسبات مالیات بهای روز کالا یا خدمت
به تاریخ روز تعلق مالیات می باشد
تبصره –موارد زیر جزء مأخذ
محاسبات مالیات نمی باشد
الف - تخفیفات اعطائی
ب - مالیات موضوع
این قانون که قبلا توسط عرضه کننده کالا یا خدمت پرداخت شده است
ج
- سایر مالیاتهای غیرمستقیم و عوارضی که هنگام عرضه کالا یا خدمت به آن
تعلق گرفته است
ماده 15 - مأخذ محاسبه مالیات واردات کالا عبارت
است از ارزش سیف کالا به علاوه حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی و
سایر عوارض مندرج دراوراق گمرکی
ماده 16 - نرخ مالیات بر ارزش
افزوده هفت درصد می باشد
ماده 17 - مالیاتهائی که مؤدیان در موقع
دریافت کالا یا خدمت برای استفاده شغلی خود به استناد صورتحسابهای
صادره موضوع این قانون پرداخت نموده اند،ازمالیاتهای وصول شده توسط
آنها کسرمی گردد
تبصره 1 - در صورتی که مؤدیان مشمول حکم این ماده
در هر دوره مالیاتی اضافه پرداختی داشته باشند ، اضافه مالیات پرداخت
شده به حساب مالیات دوره های بعد مؤدیان منظور خواهد شد و در صورت
تقاضای مؤدیان ، اضافه مالیات پرداخت شده ظرف دوره مالیاتی بعد مسترد
می شود
تبصره 2 - در صورتیکه مؤدیان به عرضه کالاها یا خدمات معاف
از مالیات اشتغال داشته باشند و یا طبق مقررات این قانون مشمول مالیات
نباشند ، مالیاتهای پرداخت شده مربوط به کالاها یا خدمات مزبورمسترد
نمی شود
تبصره 3 - در صورتیکه مؤدیان به عرضه کالا یا خدمت مشمول
مالیات و معاف از مالیات اشتغال داشته باشند ، مالیاتهای پرداخت شده
مربوط به کالاها یا خدمات مشمول مالیات درحساب مالیاتی مؤدی منظور می
شود
تبصره 4 - آن قسمت از مالیاتهای ارزش افزوده پرداختی مؤدیان که
طبق مقررات این قانون قابل تهاتر یا استرداد نیست جزء هزینه های قابل
قبول موضوع قانون مالیاتهای مستقیم محسوب می شود
تبصره 5 – مبالغ
اضافه دریافتی از مؤدیان بابت مالیات موضوع این قانون، در صورتی که ظرف
سه ماه از تاریخ درخواست مؤدی مسترد نشود مشمول خسارتی به نرخ یک واحد
بیشتر از بالاترین نرخ سود تسهیلات اعطائی بانکها به بخش خدمات خواهد
بود. نرخ مذکور سالانه بوده و خسارت متعلقه به ازاء مدت تاخیر قابل
محاسبه و پرداخت می باشد
فصل چهارم
وظایف و تکالیف مؤدیان
ماده 18
- کلیه عرضه کنندگان کالاها یا خدمات مشمول مالیات موضوع این قانون
مکلفند به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می نماید ، ثبت
نام نمایند
ماده 19 - مؤدیان مکلفند در قبال عرضه کالا یا خدمات
مشمول مالیات موضوع این قانون صورتحسابی حاوی مشخصات متعاملین و مشخصات
مورد معامله به ترتیبی که توسط سازمان امورمالیاتی کشور تعیین واعلام
می شود صادر ومالیات را در ستون جداگانه درج و وصول نمایند
تبصره -
گمرک ایران مکلف است مالیات موضوع این قانون را وصول ودرپروانه های
گمرکی و یا فرمهای مربوط حسب مورد درج نماید
ماده 20 - مؤدیان
مالیاتی مکلفند مالیات موضوع این قانون را محاسبه و از طرف دیگر معامله
وصول نمایند
ماده 21 - مؤدیان مالیاتی مکلفند اظهارنامه هردوره
مالیاتی راطبق نمونه ای که توسط سازمان امورمالیاتی کشور تعیین می شود
، حداکثر ظرف پانزده روز از تاریخ انقضای هر دوره،به ترتیب مقررتسلیم
ومالیات متعلق به هردوره راپس ازکسر مالیاتهائی که طبق مقررات این
قانون پرداخت کرده اند ، درمهلت مقرر مذکور به حساب سازمان امور
مالیاتی کشور واریز نمایند
تبصره 1 - چنانچه مدت فعالیت شغلی
کمترازمدت یک دوره مالیاتی باشد تکلیف مقرردراین ماده نسبت به مدت یاد
شده نیز جاری می باشد
تبصره 2 - در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی که
حسب مورد دارای محل شغل یا فعالیت متعدد هستند ، تسلیم اظهارنامه و
پرداخت مالیات برای هرمحل شغل یا فعالیت بطورجداگانه الزامی است
تبصره 3 - درموردکارگاهها وواحدهای تولیدی ،خدماتی و بازرگانی که
نوع فعالیت آنها ایجاد دفتریا فروشگاه دریک یا چند محل دیگر را اقتضا
نماید ، تسلیم اظهارنامه واحد از سوی مؤدی مطابق دستورالعملی که به
تصویب سازمان امور مالیاتی کشور می رسد، منوط به موافقت سازمان مذکور
می باشد
تبصره 4 - در مورد مشمولین این قانون که دارای محل ثابت
برای شغل نمی باشند ، محل سکونت آنان از لحاظ تسلیم اظهارنامه وپرداخت
مالیات ، محل شغل تلقی می شود
ماده 22 - اشخاص و واحدهای شغلی که
با توجه به حجم و نوع فعالیت آنها بعنوان مؤدی از شمول وظایف وتکالیف
مقرر در این قانون مستثنی هستند، بنا به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی
کشور وتأیید وزیر امور اقتصادی و دارائی و تصویب هیات وزیران تعیین و
اعلام خواهد شد
ماده 23 - مؤدیان مالیاتی درصورت انجام ندادن
تکالیف مقرردراین قانون ویا درصورت تخلف از مقررات این قانون ، علاوه
برپرداخت مالیات متعلقه مشمول جریمه ای حداکثر تا دوبرابر مالیات متعلق
به موجب آئین نامه ای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تأیید
وزیر امور اقتصادی و دارائی و تصویب هیات وزیران می رسد خواهند بود
ماده 24 - تأخیر در پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون در مواعد
مقرر موجب تعلق مالیات اضافی به میزان یک واحد بیشتر از بالاترین نرخ
سود تسهیلات اعطائی بانکها به بخش خدمات نسبت به مالیات متعلقه خواهد
بود. نرخ مذکور سالانه بوده و مالیات اضافی متعلقه به نسبت مدت تاخیر
قابل محاسبه و وصول می باشد
فصل پنجم
سازمان مالیات بر ارزش افزوده و
اختیارات أن
ماده 25 - به سازمان امور مالیاتی کشور اجازه داده می
شود از تاریخ تصویب این قانون در چار چوب تشکیلات مورد تأیید سازمان
مدیریت و برنامه ریزی کشور، تشکیلات ، نیروی انسانی وتجهیزات مورد نیاز
راتامین نماید
ماده 26 - وظایف و اختیارات و عناوین شغلی مأموران
مربوط و شرایط احراز آنها و همچنین ترتیب رسیدگی مالیاتی براساس آئین
نامه ای خواهد بود که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب
وزیر امور اقتصادی و دارائی خواهد رسید
ماده 27 - به منظوربررسی
ونظارت برحسن اجرای این قانون و همچنین رسیدگی به اظهارنامه یا تعیین
میزان معاملات مؤدیان ، مأموران ذیربط سازمان امور مالیاتی کشور می
توانند ، به مؤدیان و خریداران مراجعه و دفاتر و اسناد و مدارک آنها را
مورد رسیدگی قرار دهند . مؤدیان وخریداران مکلف به ارائه دفاتر و اسناد
ومدارک درخواستی می باشند و در صورت عدم ارائه دفاتر و اسناد و مدارک
مورد نیاز ، مالیات متعلق رأسا" تعیین و مطالبه خواهد شد
ماده 28 -
در مواردی که اوراق مطالبه مالیات یا برگ استرداد مالیات اضافه پرداختی
به مؤدی ابلاغ می شود ، در صورتیکه مؤدی معترض باشد ، می تواند ظرف
بیست روز پس از ابلاغ اوراق مذکور به واحد مالیاتی مربوط برای رفع
اختلاف مراجعه نماید که درصورت رفع اختلاف پرونده مختومه می گردد
درصورتی که مؤدی درمهلت مذکور کتبا" اعتراض ننماید ، اوراق مطالبه
مالیات و یا برگ استرداد مالیات اضافه پرداختی، حسب مورد، قطعی است
ماده 29 - در صورتی که مؤدی ظرف مهلت مقرر در ماده 28 اعتراض خود
را کتبا" به واحد مالیاتی مربوط تسلیم نماید ، پرونده امر ظرف ده روز
از تاریخ تسلیم اعتراض به اداره امور مالیاتی مربوط، به هیأت حل اختلاف
مالیاتی موضوع قانون مالیاتهای مستقیم احاله می شود
ماده 30 - هیأت
حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 29 ، طبق مقررات مربوط ، نسبت به موضوع
اختلاف رسیدگی و رأی مقتضی صادرخواهد نمود . این رأی قطعی و لازم
الاجراء است و در سایر مراجع مالیاتی قابل اعتراض نخواهد بود
ماده
31 - رسیدگی به تخلفات مالیاتی مأموران اجرای این قانون و مؤدیان
مالیاتی به جز موارد مذکور در این قانون ، تابع مقررات قانون مالیاتهای
مستقیم خواهد بود
فصل ششم
سایر مقررات
ماده 32 - مؤدیان مشمول
مالیات موضوع این قانون مکلفند ازدفاتر،صورتحسابها وسایر فرمهای مربوط
، ماشینهای صندوق ویا سایر وسایل و روشهای نگهداری حساب که سازمان
امورمالیاتی کشور تعیین می کند ، استفاده نمایند . مدارک مذکور بایستی
تا مدت ده سال بعد از سال مالی مربوط توسط مؤدیان نگهداری و در صورت
مراجعه مأموران مالیاتی به آنان ارائه شود
ماده 33 - در مواردی که
اسناد و مدارک مربوط به عرضه کالا و خدمت مؤدیان نزد اشخاص ثالث باشد ،
اشخاص مزبور مکلفند با درخواست کتبی مأموران اجرای این قانون اسناد و
مدارک مربوط و هرگونه اطلاعات لازم را ارائه دهند
ماده 34 -
درصورتیکه بر اثر استنکاف اشخاص ثالث از ارائه اسناد و مدارک مورد
درخواست مأموران اجرای این قانون زیانی متوجه دولت شود اشخاص مستنکف
محکوم به جبران زیان وارده به دولت خواهند بود .مرجع احراز استنکاف
وتعیین زیان وارده به دولت مراجع صالحه قضائی است که با اعلام و پیگیری
سازمان امور مالیاتی کشور ، خارج از نوبت رسیدگی خواهند نمود
ماده
35 - سازمان امور مالیاتی کشور مجاز است درموارد مقتضی وصول و ایصال
مالیات برخی مؤدیان موضوع این قانون را به اشخاص ثالث که مسئول یا
واسطه دریافت و پرداخت وجه بین مؤدیان و دیگران هستند ، محول نماید .
در اینگونه موارد با اعلام مراجع مالیاتی اشخاص مزبور مکلف خواهند بود
موقع پرداخت یا تخصیص ، مالیات متعلق را کسر و یا اخذ و ظرف ده روز از
تاریخ پرداخت یا تخصیص به حساب مالیاتی مربوط واریز و رسید آن را به
مؤدی تسلیم نمایند
ماده 36 - مأموران اجرای این قانون باید
اطلاعاتی را که از اظهارنامه های مالیاتی و یا ضمن رسیدگی به امور
مالیاتی مؤدیان به دست می آورند محرمانه تلقی و از افشای آنها جز در
امر تشخیص مالیات خودداری نمایند و در صورت افشاء طبق مقررات مربوط
مجازات خواهند شد
ماده37 - معادل نیم درصد از وجوهی که توسط سازمان
امورمالیاتی کشور بابت مالیات و جرائم موضوع این قانون وصول می گردد به
عنوان درآمد اختصاصی سازمان مذکور موضوع ماده 14 قانون محاسبات عمومی
کشور مصوب 1366 محسوب می شود. اعتبار اختصاصی از محل درآمد یادشده که
سالانه در قانون بودجه کل کشور منظور می شود، درمورد تشویق کارکنان و
کسانی که در امر وصول مالیات فعالیت مؤثری مبذول می دارند ، مصرف می
شود . وجوه پرداختی باستناد این ماده از شمول کلیه مقررات مغایر مستثنی
است
ماده 38- سازمان امور مالیاتی کشور موظف است طرح لازم برای
توسعه ، تجهیز ، آموزش و تربیت کارمندان مالیاتی ، آموزش و ترویج فرهنگ
مالیاتی از طریق رسانه ها و سازوکارهای مناسب در سطح کشور در طول یک
دوره زمانی حداکثر پنج ساله را تهیه و تنظیم نماید. سازمان مدیریت و
برنامه ریزی کشور مکلف است به پیشنهاد سازمان یادشده اعتبار لازم برای
اجرای طرح را سالانه در لایحه بودجه کل کشور منظور نماید
ماده 39 -
مدیرعامل وسایرمدیران مسئول اشخاص حقوقی مجتمعا"یا منفردا" نسبت به
پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده اشخاص حقوقی موضوع این قانون که مربوط به
دوران تصدی مدیریت آنان باشد با شخص حقوقی مسئولیت تضامنی خواهند داشت
ماده 40 - مقررات مربوط به نحوه " وصول مالیات " و " ابلاغ اوراق
مالیاتی " مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم ، در مورد مالیات موضوع این
قانون نیز جاری است
ماده 41 - از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون
کلیه قوانین و مقررات خاص و عام مغایر ملغی و همچنین برقراری و دریافت
هرگونه مالیات غیر مستقیم از تولیدکنندگان و واردکنندگان کالاها و
ارائه دهندگان خدمات ممنوع می باشد و کلیه قوانین و مقررات مربوط به
دریافت هرگونه مالیات غیر مستقیم که بر تولید و واردات کالاها و ارائه
خدمات برقرار شده است لغو می شود موارد زیر از شمول حکم این ماده
مستثنی می باشد
مالیات خودروهای وارداتی -
مالیات نقل و انتقال
خودروها و شناورها -
حقوق گمرکی ، سودبازرگانی -
ماده 42 - تاریخ
اجرای این قانون از اول فروردین ماه سال 1384 است